โรคอ้วน..ภัยร้ายแฝงกับความน่ารักของหนูน้อยตุ้ยนุ้ย

ใครต่อใครมักมองว่า เด็กอ้วน นั้นน่ารัก ตุ้ยนุ้ย น่าเอ็นดู แต่ในความเป็นจริงคุณพ่อคุณแม่ทราบหรือไม่ว่า การที่ลูกน้อยอ้วน หรือมีน้ำหนักไม่เหมาะสมกับความสูงนั้น จะเป็นปัญหาสำคัญต่อสุขภาพและการเจริญเติบโตของเด็กๆเมื่อเขาโตขึ้น แต่ก่อนที่เราจะทราบถึงภัยร้ายของโรคอ้วนว่าส่งผลต่อสุขภาพของลูกน้อยอย่างไรบ้าง คุณพ่อคุณแม่ควรทราบถึงสาเหตุของโรคอ้วนว่าเกิดขึ้นจากอะไร

ปัจจุบันโรคอ้วนในเด็ก ถือได้ว่าเป็นปัญหาระดับชาติ ที่ต้องให้ความสำคัญอีกเรื่องหนึ่งก็ว่าได้

โรคอ้วนในเด็กยุคปัจจุบันที่เห็นได้ชัดเจน คือ การมีพฤติกรรมการกินอยู่ที่ไม่เหมาะสม ยกตัวอย่างให้คุณพ่อคุณแม่เห็นภาพง่ายๆ คือ การกินอาหารไขมันสูง จำพวกอาหาร Junk Food หรือที่บ้านเราเรียกว่า อาหารขยะนั้นเอง ไม่ว่าจะเป็นแฮมเบอร์เกอร์เอย พิซซ่าเอย การกินจุบจิบระหว่างดูทีวี อย่างขนมขบเคี้ยว การดื่มน้ำอัดลมนั้นเป็นสิ่งที่ไม่เกิดประโยชน์กับเด็กๆ เพราะของเหล่านี้จะทำให้มีพลังงานส่วนเกินมาก และยิ่งหากกินระหว่างดูทีวีและไม่มีการออกกำลังกายอีกด้วยนั้น ร่างกายจะไม่มีการเผาผลาญพลังงาน มีแต่เติมเพิ่มเข้าไปและทำให้เด็ก ๆ อ้วนขึ้น

การตามใจลูกเรื่องการกิน การให้รางวัลหรือมีเครื่องล่อใจเป็นขนม หรือว่าการตุนขนมไว้ที่บ้านนั้น เป็นเรื่องที่คุณพ่อคุณแม่ไม่ควรทำอย่างยิ่งในเรื่องของการตามใจลูก เด็กมักจะไม่รู้ว่าอะไรควรกินหรือไม่ควร คุณพ่อคุณแม่จึงควรเป็นเข็มทิศชี้นำลูกว่าอาหารที่มีประโยชน์ต่อเขานั้นคืออะไร

การให้รางวัลสำหรับเด็กๆ นั้น คุณพ่อคุณแม่ ควรทำโดยการกล่าวชม การกอดหอมแก้ม หรือในรูปแบบของสิ่งของอาจเป็นของเล่นที่เสริมพัฒนาการ หรือหนังสือ เครื่องเขียนน่ารักๆ ดีกว่าการให้ขนมหวาน ไอศกรีม เพราะจะเป็นการส่งเสริมให้กินมากขึ้น และการซื้อตุนขนมไว้ที่บ้าน อันที่จริงนั้นไม่ใช่เรื่องผิด แต่ควรเลือกซื้อจำพวกผลไม้ นมพร่องไขมัน แทนการซื้อน้ำอัดลมหรือขนมถุงๆ

สาเหตุสำคัญนอกจากการกินที่ไม่เหมาะสม

สาเหตุสำคัญนอกจากการกินที่ไม่เหมาะสม ก็คือ การที่เด็กๆขาดการออกกำลังกาย อาจเพราะมีสิ่งล่อตาล่อใจ อย่างโทรทัศน์ หรือเกม รวมไปถึงเทคโนโลยีอำนวยความสะดวก ที่ทำให้เด็กๆ ละเลยการออกกำลังกาย หรือแม้แต่การที่จะเคลื่อนไหวร่างกาย คุณพ่อคุณแม่ควรจัดเวลาออกกำลังกายสำหรับทุกคนในครอบครัวอย่างสม่ำเสมอ และกระตุ้นให้มีการเผาผลาญไขมันส่วนเกินในชีวิตประจำวัน เช่น เดินขึ้นลงบันไดแทนการใช้ลิฟต์ จอดรถไกลหน่อยเพื่อให้เดินมากขึ้น ให้ช่วยงานบ้าน กิจกรรมเหล่านี้ช่วยให้ไม่เด็กอ้วนและทำให้แข็งแรงกว่าเดิม

การป้องกันโรคอ้วนในเด็กก่อนวัยเรียน

ไม่ให้กินจุบจิบ พ่อแม่บางคนกังวลว่าเด็กจะหิว จึงหาขนมของว่างปรนเปรอเด็ก และ คะยั้นคะยอให้เด็กกินทั้งที่เด็กไม่ได้ขอ ทำให้เด็กได้รับอาหารเกินความต้องการและยังติดเป็นนิสัยอีกด้วย
ไม่ซื้อขนม นม และอาหารสะสมไว้ในบ้าน ในยุคที่มีห้างแบบดิสเคาท์สโตร์ ที่ลดราคา สินค้าที่ขายเป็นแพ็คหรือลัง เชิญชวนให้ซื้อของเหล่านั้นตุนเอาไว้ เด็กยังไม่สามารถยับยั้งความอยากได้ เมื่อมีของอยู่ในบ้านมากก็จะหยิบบริโภคครั้งละมากๆ จนหมดในเวลาอันสั้น และมีน้ำหนักเกินในที่สุด
สอนให้บริโภคผัก และผลไม้ให้เป็นนิสัย แทนขนมและของว่างที่ทำให้อ้วน ผักและผลไม้ที่ไม่หวานเป็นแหล่งอาหารอันอุดมของวิตามินและเกลือแร่ที่จำเป็นต่อร่างกาย และยังมีใยอาหารที่สำคัญต่อสุขภาพด้วย
สอนให้มีวินัยในการกิน ให้กินอาหารเป็นเวลา ตักอาหารให้พอดีกินไม่กินทิ้งขว้าง การจัดอาหารของครอบครัวมีส่วนช่วยในการฝึกวินัย บางครอบครัวจัดอาหารมากเกินถึง 2-3 เท่า กระตุ้นให้เกิดการกินแบบไม่ยั้ง การสอนให้เคี้ยวอาหารอย่างละเอียด และกินพอดีอิ่ม จะเป็นผลดีต่อสุขภาพ
ไม่ให้กินอาหารรสจัด พ่อแม่บางคนชอบปรุงอาหารก๋วยเตี๋ยว 1 ชาม ต้องตักน้ำตาลทรายเพิ่มหลายช้อน เหยาะน้ำปลาและใส่พริก ทำให้เด็กอยากทำตาม และเป็นคนติดอาหารรสจัดซึ่งมีผลเสียต่อสุขภาพ อาจเสี่ยงต่อเบาหวาน โรคอ้วน และความดันโลหิตสูง
ดื่มนมแต่พอดี พ่อแม่บางคนต้องการให้ลูกได้แคลเซียมมากๆ เพื่อให้ตัวสูง จึงให้ลูกดื่มนมมาก เด็กโตแล้วก็ยังให้ดื่มเป็นลิตรทั้งกลางวัน และกลางคืนเป็นสาเหตุของโรคอ้วนได้ เด็กเกิน 1 ขวบควรให้เลิกนมมื้อกลางคืน เด็กอนุบาลได้รับนมวันละ 2-3 มื้อก็เพียงพอ
ลดกิจกรรมที่ไม่เคลื่อนไหวร่างกาย โดยเฉพาะการดูโทรทัศน์ซึ่งมักสัมพันธ์กับการกินขนมจุบจิบ มีข้อแนะนำให้เด็กดูโทรทัศน์ (ซึ่งอาจรวมการเล่นเกมคอมพิวเตอร์) ไม่เกิน 2 ชั่วโมงต่อวัน
สร้างนิสัยให้รักการออกกำลังกาย ทั้งที่เป็นการเล่นกีฬา เพื่อให้เด็กได้เรียนรู้กฎกติกา และการอยู่ร่วมกับผู้อื่น และที่เป็นการออกกำลังกายในชีวิตประจำวัน เช่น การทำกิจกรรมงานบ้านร่วมกันทั้งครอบครัว เดินหรือขี่จักรยานแทนการนั่งรถ เดินแทนการขึ้น ลิฟต์หรือบันไดเลื่อน เป็นต้น

นอกจากโรคอ้วนที่เกิดจากพฤติกรรมการกินที่ไม่เหมาะสมแล้ว เด็กอ้วนที่มีการเจริญเติบโตที่ผิดปกติ เช่น ไม่สูงขึ้นตามวัย ควรได้รับการตรวจทางต่อมไร้ท่อ หรือฮอร์โมนเพิ่มเติม อย่างที่บอกไว้เมื่อต้นบทความว่าโรคอ้วนส่งผลต่อสุขภาพของเด็ก ๆ เพราะลูก ๆ อาจเสี่ยงต่อการที่จะเป็นโรคเรื้อรังหรือโรคแทรกซ้อน อย่างโรคเบาหวาน โรคหัวใจ โรคความดันโลหิตสูง โรคเส้นเลือดสมองแตก โรคมะเร็งบางชนิด และโรคข้อกระดูกเมื่อเขาโตขึ้นไป โรคอ้วนในเด็กๆนั้นสามารถรักษาได้ ถ้าหากคุณพ่อคุณแม่ไม่ปล่อยเวลาให้ล่วงเลยไป และรักษาดูแลอย่างถูกวิธีนั้นเอง

ปรึกษาปัญหาสุขภาพของลูกน้อยได้ที่ แผนกกุมารเวชกรรม ชั้น 3 โรงพยาบาลพญาไท ศรีราชา
โทร 038-317-333 ต่อ 2305, 2337